Ostrowski akcent na uroczystościach w Poznaniu

W uchwale Sejmu Rzeczypospolitej Polskiejz dnia 11 września 1998 r. czytamy: „W dniu 27 września 1939 r., w obliczu kapitulacji stolicy, powstała pierwsza konspiracyjna organizacja niepodległościowa - Służba Zwycięstwu Polski. To historyczne wydarzenie zapoczątkowało budowę Podziemnego Państwa Polskiego, fenomenu w dziejach nie tylko - II Wojny Światowej. Obok pionu wojskowego - Armii Krajowej - i współpracujących z nią innych formacji Polski Walczącej, istotną rolę odegrał podziemny parlament - Rada Jedności Narodowej, a zwłaszcza rozległa, obejmująca cały obszar Rzeczypospolitej i obie okupacje, działalność Delegatury Rządu na Kraj. To ona stworzyła ogromny, nie mający odpowiednika nigdy i nigdzie aparat rzeczywiście Polskiego Państwa Podziemnego - od spraw wewnętrznych, poprzez tajną oświatę i kulturę, wymiar sprawiedliwości, aż po komórki przygotowujące akty legislacyjne dla przyszłego niepodległego państwa”

Na znak wdzięczności i szacunku dla twórców, ofiarnych działaczy podziemnych struktur Państwa Polskiego, a także tych wszystkich, którzy w wyjątkowo trudnych warunkach, z narażeniem własnego życia walczyli o niepodległość Ojczyzny Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił dzień 27 września - Dniem Podziemnego Państwa Polskiego.

W rocznicę wydarzeń września 1939r. pod pomnikiem Polskiego Państwa Podziemnego i AK u zbiegu ulicy Wieniawskiego i Alei Niepodległości złożono wieńce i zapalono znicze. Oprócz przedstawicieli organizacji kombatanckich z całej Wielkopolski w uroczystości wziął udział między innymi Wojewoda Wielkopolski Piotr Florek, Jacek Poloniczyk, dyrektor Departamentu Orzecznictwa Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych w Warszawie, natomiast Powiat Ostrowski reprezentował Wicestarosta Tomasz Ławniczak. Ceremoniał wojskowy poprowadził major Wojciech Nawrocki – komendant Garnizonu Poznań. Pod pomnikiem wygłoszony został Apel Pamięci, oddana została salwa honorowa a na zakończenie odśpiewano Rotę. Honory gospodarza pełnił Marszałek Województwa Wielkopolskiego Marek Woźniak.

- Co roku, tu przy Pomniku Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej wyrażamy naszą wdzięczność dla tych, którzy rozpoczęli walkę o suwerenną Polskę i kontynuowali ją mimo prześladowań, którymi okupant usiłował złamać ich wolę walki, zniszczyć poczucie narodowej tożsamości i zdusić chęć zbrojnego oporu. Oporu, który nakazywała tradycja polskich walk niepodległościowych, a przede wszystkim honor. Co roku szukamy właściwych słów, aby za to podziękować i co roku nawet najpiękniejsze słowa okazują się niewystarczające. Ale słowa łączą się z symbolami naszej pamięci – wiązankami kwiatów, światłem zniczy, dźwiękami patriotycznych pieśni, które śpiewają już kolejne pokolenia. To wszystko czyni nasze podziękowanie głębszym i pełniejszym, budując żywą więź z wojenną przeszłością i pozwalając nam ją czcić. To wszystko sprawia, że przynajmniej w części udaje nam się wyrazić wdzięczność, jaką czujemy dla naszych przodków tu, w niepodległym kraju, który w końcu odzyskał upragnioną wolność – mówił podczas swojego wystąpienia Marek Wożniak.

Druga część uroczystości odbyła się w sali konferencyjnej Polskiej Akademii Nauk, gdzie wręczono odznaczenia: 8 medali „Pro Memoria”, 2 odznaki Marszałka, odznaka ŚZŻAK i srebrny medal Związku Oficerów Rezerwy. Wśród wyróżnionych znalazło się czterech mieszkańców Ostrowa Wielkopolskiego. Decyzją Kapituły Odznaki Honorowej „Zasłużony dla Województwa Wielkopolskiego” z dnia 22 kwietnia 2011r i Uchwałą Zarządu Województwa Wielkopolskiego Nr 563/2011 z 6 maja 2011 roku na wniosek prezesa Zarządu Okręgu Wielkopolska Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej odznakę za działalność na rzecz pielęgnowania i upowszechniania historii, tradycji i dorobku ideowego Armii Krajowej wśród Wielkopolan oraz pracę na rzecz środowisk kombatanckich otrzymał HENRYK RYBAK – wiceprezes oddziału Światowego Związku Żołnierzy AK w Ostrowie Wielkopolskim oraz BOGDAN LIS – członek Zarządu ostrowskiego oddziału ŚZŻAK. Natomiast Medale „Pro Memoria” przyznane przez Kierownika Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, na wniosek Światowego Związku Żołnierz Armii Krajowej Okręg Wielkopolska otrzymał EDMUND JAKUBEK – prezes oddziału ŚZŻAK w Ostrowie Wielkopolskim, autor m.in. publikacji „Ostrowski Ośrodek Armii Krajowej”, „Garnizon Ostrów Wielkopolski i jego dowódcy” oraz współautor „Encyklopedii Konspiracji Wielkopolskiej” i „Słownika biograficznego Wielkopolski Południowej”; BOGDAN LIS – żołnierz Armii Krajowej, inicjator budowy pomników i tablic upamiętniających Armię Krajową w Powiecie Ostrowskim, zaangażowany w sprawy niepełnosprawnych członków Związku; a także STANISŁAW AUGUSTYNIAK współzałożyciel oddziału ŚZŻAK w Ostrowie Wielkopolskim i aktywny działacz Związku, w imieniu którego medal odebrał Wicestarosta Ostrowski.

- Poznaniacy to ludzie zdyscyplinowani i pracowici. Niemcy znając tą powszechną opinię liczyli, że uda im się Wielkopolan łatwo podporządkować. Ale tak się nie stało. Jeszcze broniła się Warszawa, jeszcze trwały walki na Helu oraz pod Kockiem Samodzielnej Grupy Operacyjnej Polesie, a już na terenie Wielkopolski spontanicznie organizowały się liczne, tajne struktury podziemne. Większość ludzi, którzy je tworzyli swoją miłość do ojczyzny przypłacili życiem. W Okręgu Wielkopolska było w sumie 6 komendantów AK. Pierwszy został przeniesiony na inne stanowisko i tym samym ocalił życie, pozostali wszyscy zginęli w wyniku wpadek, aresztowań. I tak jeden po drugim ginęli, ale po nich inni podejmowali się tej pracy pomimo niebezpieczeństwa. Walki trwały bez przerwy i pochłonęły tysiące ludzi wraz z dowódcami ginęli najbliżsi współpracownicy sztabu. Chciałbym podkreślić, że poznaniacy są i pracowici i zdyscyplinowani, ale miłość ojczyzny stawiają na pierwszym miejscu - mówił przede wszystkim do młodzieży ppłk. Jan Górski, prezes Światowego Związku Żołnierzy AK Oddz. Wielkopolska.

Tegoroczne uroczystości zdominowała jednak osoba innego Wielkopolanina - urodzonego w Ostrowie Wielkopolskim Jana Kamińskiego, odznaczonego krzyżem Virtuti Militari legendarnego szefa AK na poznańskie. Jak w wspomnieniach o Janie Kamińskim pisze Aleksandra Pietrowicz z IPNu „był to wybitny oficer, który w konspiracji na niezwykle trudnym terenie przetrwał 4 lata, co było prawdziwym ewenementem, gdyż przeciętny okres działalności konspiracyjnej na terenie ziem wcielonych do Rzeszy nie przekraczał dwóch lat. Potem następowała dekonspiracja, aresztowanie, tortury i śmierć.” Płk Jan Kamiński stał na czele Sztabu AK Okręgu Poznańskiego od 1942 r. aż do męczeńskiej śmierci w obozie w Żabikowie w dniu 7 czerwca 1944r. Miał tylko 31 lat.

Życie i działalność pułkownika Jana Kamińskiego przybliżyli uczniowie V LO im Klaudyny Potockiej w Poznaniu, przytaczając niezwykle poruszające listy do rodziny i relacje współwięźniów. Na sali obecny był syn Jana Kamińskiego, Andrzej oraz członkowie rodziny. O oprawę muzyczną uroczystości zadbał Chór VIII LO w Poznaniu i Reprezentacyjna Orkiestra Sił Powietrznych w Poznaniu.

Poniżej prezentujemy pełny tekst przemówienia Marszałka Województwa Wielkopolskiego.