Dziedzice przyjechali do Pałacu
W sobotnie popołudnie 11 stycznia 2014 roku w Pałacu Lipskich w Lewkowie z udziałem potomków byłych właścicieli ziemskich odbyło się uroczyste spotkanie w związku z wydaniem książki autorstwa prof. Jerzego Pietrzaka i historyka sztuki Agnieszki Gibasiewicz pt. „Dziedzice, dwory, pałace. Właściciele dóbr rycerskich w powiecie ostrowskim 1795 – 1945”. Z kilku powodów było to iście epokowe spotkanie.
Wydana dzięki wsparciu Powiatu Ostrowskiego publikacja po raz pierwszy została zaprezentowana podczas sesji Rady Powiatu Ostrowskiego z okazji 15–lecia odroczenia Powiatu Ostrowskiego w dniu 14 grudnia 2013 roku. Pierwsza promocja publikacji odbyła się 20 grudnia 2013 roku w ostrowskiej Synagodze.
- Mam świadomość, że gdyby w 1945 roku historia Polski ułożył się inaczej dziś kto inny byłby tutaj gospodarzem, kto inny by Państwa witał - Wojciech Lipski – powiedział Agnieszka Gibasiewicz kustosz Muzeum Wnętrz Pałacowych w Lewkowie.
Na promocji książki prof. Jerzego Pietrzaka i Agnieszki Gibasiewicz obecni byli: potomkowie tych, którzy władali na terenie Powiatu Ostrowskiego: prawnuczka właściciela Dobrzycy i Bugaju oraz Kazimierza Lipskiego z Górzna Maria Czarnecka-Dąbek, wnuk ostatniego właściciela Lewkowa Wojciech Lipski, wnuk ostatniego właściciela Górzna Stanisław Lipski, oraz wnukowie ostatniego właściciela Wysocka Jana Szembeka (w zastępstwie Jerzy Dreger), Andrzej Szembek, syn sukcesora Ociąża Wojciech Poniński oraz reprezentujący Polskie Towarzystwo Ziemiańskie w Poznaniu Andrzej Heydel. Nie zabrakło także przedstawicieli władz samorządowych z terenu Powiatu Ostrowskiego i licznie zaproszonych gości.
- Cieszę się bardzo, że dziś możemy promować książkę jakże dla nas ważną ze względu na wartość merytoryczną. Jest jeszcze dla mnie, starosty ostrowskiego, powód do radości, bo ta książka jest kolejną cegiełką w budowaniu tożsamości Powiatu Ostrowskiego. To nie jest tak, że dla samorządowców ważne są tylko inwestycje, ale ważna jest też ta tożsamość, którą budujemy w naszym powiecie. Dwa lata temu w 2012 roku bardzo godnie obchodziliśmy 125- lecie powstania Powiatu Ostrowskiego. To wówczas też po raz pierwszy wręczyliśmy ustanowioną nagrodę Pierwszego Starosty Ostrowskiego Wojciecha Lipskiego, której laureatem był między innymi profesor Jerzy Pietrzak. W ramach obchodów ręczyliśmy też po raz pierwszy uczniom Stypendia im. Ks. Jana Kompałły. Były również wydawnictwa. Książka autorstwa Macieja Kowalczyka „Geneza Powiatu Ostrowskiego…” i był też piękny album Witolda Banacha „Powiat Ostrowski w dawnej ikonografii”. A teraz mamy „Dziedzice, dwory, pałace…” piękną książkę, która wzbogaci naszą wiedzę o tych, którzy na tych terenach władali i powie nam również, co dzieje się z tymi obiektami dziś. Część z tych budowli dzięki obecnym właścicielom odzyskała dawną świetlność, ale są też te, które czekają na swój lepszy los – powiedział Starosta Ostrowski Paweł Rajski.
Do Lewkowa przyjechali obecni właściciele okolicznych Pałaców: Bagateli, Górzna, Gutowa, Bugaju, Śliwnik i Chotowa, którzy przeznaczając znaczne środki finansowe doprowadzili do przywrócenia im dawnej świetności.
Książka jest poświęcona ziemiaństwu powiatu ostrowskiego w latach 1795-1945. Napisano ją w formie leksykonu zawierającego około 500 biogramów i kilkudziesięciu opisów dawnych majątków, pałaców i siedzib ziemiańskich. Można ją nabyć w Muzeum Miasta Ostrowa Wielkopolskiego.
- Chciałbym, aby ta książka była częścią Wielkopolskiej Szkoły Edukacji Narodowej – powiedział prof. Jerzy Pietrzak mówiąc o kulisach jej powstania. Wspominał osoby i instytucje, które zaangażowany się przekazywanie danych. W wielu przypadkach o dotarciu do dokumentów, zdjęć czy informacji decydował przypadek oraz czyjaś dobra wola. Dlatego na spotkaniu w Lewkowie nie zabrakło regionalistów, którzy od lat zajmują się badaniem losów naszego ziemiaństwa. Nie zawsze po to, by prace publikować w formie książki, ale zawsze w poszukiwaniu rzetelnych informacji.
Spotkanie w Lewkowie utrzymane zostało w charakterze epoki. Wspominano nie tylko dawne czasy ludzi, miejsca czy budowle.
- Dziś - proszę Państwa - zajmiemy się też inną sztuką, jakże cenioną na polskich, wielkopolskich dworach, pałacach... Czytając sprawozdania, dzienniki, kroniki, wspomnienia, notatki czy pamiętniki dowiadujemy jakże ważną codzienną czynnością, i jakże wspaniale kultywowana i pielęgnowana z pokolenia na pokolenie była kultura i sztuka stołu, kuchni...sztuka kulinarna – mówił Andrzej Leraczyk Przewodniczący Rady Powiatu Ostrowskiego. - Dziś za sprawą kadry pedagogicznej Zespołu Szkół Usługowych z Ostrowa Wielkopolskiego przeniesiemy się w tamte czasy.
Osobę J. Hoffmanowej mistrzyni kuchni przedstawiła Barbara Jakubowska, a o przygotowanych specjałach opowiedziała Agnieszka Wawrzyniak. Na stole znalazły się więc m.in. pasztety, karmonada (schab nadziewany kiełbasą), gulasz, faszerowane pomidory i ciasto. Wszystko wykonane według danych receptur, które wydrukowane na papierze przekazano gościom.
Zadowolenia z wizyty w Lewkowie nie kryli byli właściciele.
- Dziękuję autorom książki i Panu Staroście za to, że potrafili wydać książkę, która mówi o ziemiaństwie warstwy społecznej, która zanikła. Definitywnie została zniszczona przez komunizm. Lewków i ziemiaństwo to było ostoja polskości dbająca o rozwój ludzi, którzy zamieszkują tą okolicę. To tu była ostoja i szkoła patriotyzmu – mówił Wojciech Lipski, wnuk Pierwszego Starosty Ostrowskiego, który podczas wystąpienia dużo uwagi poświęcił swojej babci i roli kobiety w tamtych czasach.
Spotkanie uświetnił owacyjnie przyjęty występ młodej utalentowanej skrzypaczki Gabrysi Balcarek, której na fortepianie akompaniował Andrzej Henryk Bączyk.
