Sesja Absolutoryjna 2008

XVII sesja Rady Powiatu Ostrowskiego odbyła się 24 kwietnia w Michałkowie, na terenie Aeroklubu Ostrowskiego. Głównym punktem obrad było udzielenie absolutorium Zarządowi Powiatu z wykonania budżetu za 2007 rok. Starosta prezentując sprawozdanie z wykonania budżetu powiedział:

Szanowni Państwo!

Za nami już dziewiąty rok działalności naszego samorządu! Rok ten był jednocześnie pierwszym pełnym okresem budżetowym pracy III kadencji Rady Powiatu Ostrowskiego.

W kalendarzu wydarzeń zapisujących się jako rezultaty działań Powiatu Ostrowskiego na rzecz stałej poprawy jakości wykonywanych zadań odpowiednio do oczekiwań Wspólnoty Samorządowej, rok 2007 dostarczył kolejnych dowodów na skuteczność stosowanych taktyk i strategii. Mimo, że rok ten w zamierzeniach ubiegania się o środki unijne z perspektywy finansowej 2007 – 2013 był okresem martwym z powodu niezakończenia na czas negocjacji Rządu RP z Komisją Europejską warunków, na jakich udzielone zostaną dotacje z budżetu Unii Europejskiej i tym samym nieprzygotowania przez Rząd zasad aplikowania o środki pomocowe w ramach programów operacyjnych, Powiat Ostrowski potrafił skorzystać z innych źródeł na dofinansowanie realizowanych zadań.

Pozyskiwanie środków zewnętrznych wymaga zawsze wysiłku i zaangażowania zespołów ludzi i środowisk. I na tym polu Powiat Ostrowski wielokrotnie, w tym również w roku 2007 udowodnił, że potrafi sobie dobrze radzić. Przy znacznie ograniczonym w porównaniu do potrzeb strumieniu pieniądza, umiejętność pozyskiwania dodatkowych środków ma znaczenie kluczowe w sprawnym i efektywnym wykonywaniu misji publicznej. Poprzez zdobywanie środków zewnętrznych, w tym unijnych Powiat już w latach poprzednich udowodnił swoją skuteczność i determinację w dążeniu do obranych celów i tym samym zasłużył na postawienie nas w szeregu najlepszych. Zasługi Powiatu Ostrowskiego w kreowaniu aktywnej i ekspansywnej polityki na tym obszarze są dostrzegane przez organizatorów rożnych konkursów i konkurencji w formie przyznawanych wyróżnień i nagród. .

Odnosząc się do możliwości budżetowych naszego Samorządu, wypada słów kilka poświęcić strukturze dochodów. Przypomnę, że po zmianie zasad finansowania zadań samorządowych wprowadzonych ustawą z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, udział w PIT wzrósł z 1 % do 8,42 % w roku 2004, a od roku 2005 stanowi 10,25 %. Po subwencji oświatowej, ten instrument finansowy budżetu powiatów jest największą pozycją w katalogu dochodów pochodzących z budżetu państwa i jednocześnie największą pozycją w zasobie dochodów własnych powiatów. Wobec planowanej na rok 2007 kwoty 15.923.600 zł, wykonanie dochodów z tego tytułu ukształtowało się na poziomie 17.216.300 zł. Zatem, już trzeci rok z rzędu w dziewięcioletniej historii powiatów, wpływy z PIT okazały się wyższe od przyjętej prognozy. W kwocie bezwzględnej ponadplanowe wykonanie dochodów z tytułu udziału w PIT za 2007 rok, opiewa na 1.292.700 zł przyczyniając się do wykonania planu na poziomie 108 %, za 2006 rok ta sama wielkość opiewała na 479.700 zł powodując wykonanie planu na poziomie 103 %, natomiast za 2005 rok na 431.500 zł powodując wykonanie planu na poziomie 104 %. Zaznacza się więc wyraźnie tendencja wzrostowa poziomu osiąganych wpływów z tego tytułu.

Rok 2007 potwierdził również, że wprowadzony od roku 2004 wymienioną ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego udział w CIT w wysokości 1,4 % kształtuje się na zadowalającym poziomie. Uzyskane dochody z tego tytułu w wysokości 1.529.100 zł okazały się wyższe od dochodów za rok 2006 o 385.700 zł tj. o 34%, wyższe od dochodów za 2005 o 666.100 zł tj. o 77 % i wyższe od dochodów za 2004 rok o 1.002.800 zł tj. o 191 %. Analogicznie jak w przypadku dochodów z udziału w PIT, udział Powiatu w dochodach budżetu państwa w CIT ujawnił tendencję rosnącą.

Czynnikiem sprzyjającym takiej realizacji dochodów z tytułu udziału Powiatu zarówno w dochodach z podatku od osób fizycznych jak i z podatku od osób prawnych, jest bardzo dobra koniunktura w kraju determinowana aktywnością podmiotów gospodarczych i wysoką rentownością prowadzonej przez nich działalności, wzmacniana dodatkowo napływem środków unijnych pozwalającym na poprawę konkurencyjności gospodarki oraz wyrównanie szans rozwojowych poszczególnych regionów i sektorów. Według opiniotwórczych ośrodków badających zjawiska rynkowe, rok 2007 był pod tym względem dla gospodarki wyjątkowo pomyślny. Niestety musimy liczyć się z tym, że mimo optymistycznych prognoz ekonomicznych na kolejne lata przynajmniej równolegle do unijnej perspektywy finansowej 2007 – 2013, przyrost produktu krajowego brutto nie osiągnie już poziomu z roku 2007, co przełoży się m.in. na niższe dochody samorządów z powyższych tytułów. Wpływ na taki stan rzeczy będzie miała również obserwowana od ubiegłego roku rosnąca inflacja cen na towary i usługi, co odbije się dodatkowo na spadku siły nabywczej pieniądza, a to oznacza, że za tę samą kwotę w latach przyszłych będzie można wykonać zdecydowanie mniej zadań niż np. w roku 2007.

Jeśli odnieść się do kategorii dochodów własnych Powiatu, to ogółem wpływy te osiągnęły kwotę 28.874.000 zł stanowiąc 29 % struktury globalnej dochodów. W roku 2005 i w roku 2006 wpływy te stanowiły 28 % dochodów ogółem. W porównaniu do dwu ostatnich lat odnotowuje się wzrost udziału dochodów własnych Powiatu zarówno w liczbie bezwzględnej jak i w ujęciu procentowym: o 3.839.500 zł tj. o 15 % w stosunku do roku 2006 oraz o 5.085.800 zł tj. o 21 % w stosunku do roku 2005.

Niestety, znacznemu spadkowi zwłaszcza w porównaniu do roku 2005 i 2004 uległy dochody własne pochodzące z opłat komunikacyjnych. W roku 2007 stanowiły one tylko kwotę 3.737.700 zł, podczas gdy w roku 2006 osiągnęły sumę 4.073.500 zł, w roku 2005 sumę 6.084.900 zł, a w roku 2004 sumę 5.701.200 zł. W ujęciu procentowym wykonanie dochodów z tego tytułu w 2007 roku stanowi odpowiednio: 92 % dochodów roku 2006, 61 % dochodów roku 2005 i 66 % dochodów roku 2004. Na tak niskie dochody z opłat komunikacyjnych, wpływ miał wydany 17 stycznia 2006 r. wyrok Trybunału Konstytucyjnego w sprawie niekonstytucyjności opłaty za kartę pojazdu, która zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 28 lipca 2003 r. w sprawie wysokości opłat za kartę pojazdu, przy pierwszej rejestracji pojazdu w kraju wynosiła 500 zł. Nowa opłata w wysokości 75 zł zaczęła obowiązywać od 15 kwietnia 2006 roku. Wpływy z przedmiotowych opłat w latach obowiązywania uchylonego przepisu stanowiły około 50 % dochodów komunikacyjnych. Radykalne zmniejszenie dochodów własnych z tego tytułu musiało z konieczności odbić się na kondycji finansowej Powiatu. Brak rekompensaty ze strony państwa utraconych w taki sposób dochodów, przekłada się niestety na mniejszą zdolność do kumulacji nadwyżki operacyjnej niezbędnej do generowania funduszu kapitałowego służącego finansowaniu inwestycji.

Z kolei przyznane subwencje i dotacje celowe z budżetu państwa stanowiące w dalszym ciągu dominującą pozycję w budżecie Powiatu wynosiły łącznie 63.775.700 zł stanowiąc 63 % struktury dochodów Powiatu. W roku 2006 - 65 %, w roku 2005 - 67 % struktury dochodów. W porównaniu do dwu poprzednich lat, mniejszy udział dochodów z tych źródeł w strukturze wpływów ogółem przełożył się jednak na ich wzrost w liczbie bezwzględnej: o 5.304.600 zł w stosunku do roku 2006 i o 6.585.900 zł w stosunku do roku 2005.

Pozostałe wpływy na łączną kwotę 7.803.300 zł, na którą składają się m.in. pozyskane własnym staraniem środki zewnętrzne stanowiły 8 % struktury dochodów ogółem. Jakkolwiek ich procentowy udział w dochodach zwiększył się jedynie w stosunku do roku 2005, to jednak w odczuwalnym stopniu zwiększył się ich udział kwotowy w odniesieniu do dwu ostatnich lat. Od wykonanych dochodów w roku 2006 okazały się wyższe o kwotę 669.000 zł a od wykonanych w roku 2005 o kwotę 3.211.100 zł. Najważniejsze ze źródeł pomocowych to:

• dodatkowa dotacja celowa z budżetu państwa w wysokości 880.000 zł na potrzeby inwestycyjne związane ze standaryzacją obiektów Domu Pomocy Społecznej w Psarach,

• dotacje z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w łącznej wysokości 422.000 zł, w tym m.in. na dofinansowanie zakupu ciężkiego samochodu gaśniczego i urządzenia „system piany sprężonej” niezbędnych w działalności Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w kwocie 360.000 zł oraz dofinansowanie wymiany okien w Starostwie Powiatowym w ramach zadań termomodernizacyjnych - otrzymana dotacja w wysokości 50.000 zł stanowiła nagrodę za podejmowanie proekologicznych inwestycji przez nasz Powiat,

• darowizna otrzymana od Fundacji Sue Ryder w wysokości 220.800 zł na dofinansowanie zadań standaryzacyjnych w Domu Pomocy Społecznej w Psarach,

• udzielone dotacje i pomoc finansowa z budżetów Gmin na łączną kwotę 626.900 zł, w tym m.in. na budowę chodników przy drogach powiatowych, zakup sprzętu na potrzeby Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej oraz dofinansowanie remontu dachu na jednym z budynków Zespołu Szkół Usługowych w Ostrowie Wlkp,

• otrzymana dotacja z budżetu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w wysokości 99.000 zł na dofinansowanie zakupu ciągnika na potrzeby dydaktyczne praktyki zawodowej w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych CKU w Przygodzicach,

• środki z Europejskiego Funduszu Społecznego na wypłatę stypendiów dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych i studentów oraz na realizację programów aktywizujących rynek pracy i przeciwdziałających bezrobociu w łącznej kwocie 1.080.900 zł,

• dodatkowe środki w ramach subwencji oświatowej w kwocie 140.000 zł na wymianę pokrycia dachowego na budynku Zespołu Szkół Usługowych,

• dotacje z budżetu państwa na podstawie podpisanych umów lub porozumień z: Ministrem Pracy i Polityki Społecznej oraz Centrum Edukacji Artystycznej na realizację dodatkowych programów pozwalających lepiej wykorzystać potencjał i zasoby Powiatu w realizacji zadań publicznych w łącznej kwocie 41.000 zł,

• z Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji – Agencja Narodowa Programu Socrates oraz Leonardo da Vinci na realizację przez zespoły szkół oraz Starostwo Powiatowe projektów edukacyjnych w łącznej wysokości 135.900 zł ,

• z Funduszu Zajęć Sportowo-Rekreacyjnych dla Uczniów w 2007 r. na dofinansowanie zajęć pozalekcyjnych na basenach krytych w kwocie 50.000 zł,

• z budżetów Powiatu Kępińskiego i Krotoszyńskiego na realizację zadania powierzonego w zakresie doradztwa metodycznego w kwocie 47.200 zł.

Ponadto, w rezultacie zakontraktowanych w roku 2005 roku środków unijnych w ramach ZPORR na dofinansowanie 2 wieloletnich inwestycji drogowych, na konto Powiatu po zakończonych – zgodnie z harmonogramem rzeczowym - i ocenionych pozytywnie przez instytucję pośredniczącą ostatnich etapach inwestycji, wpłynęły środki w wysokości 4.716.500 zł. Uwzględniając wpływy z tego tytułu w roku 2006, łącznie otrzymane wsparcie z budżetu unijnego wyniosło 8.014.000 zł.

Jak w każdym roku tak i w 2007 część wydatków budżetowych stanowiły nakłady na inwestycje. Łącznie nakłady te wyniosły 10.091.300 zł stanowiąc 10.36 % wydatków ogółem. Największe środki tj. w wysokości 4.200.000 zł przeznaczone zostały na inwestycje w ochronie zdrowia, dzięki którym w spektakularny sposób ostrowski szpital zmienia swoje oblicze. Nowy oddział ratunkowy spełniający wymagane normy techniczne i medyczne zaczął już swoją działalność. Kontynuowana jest modernizacja Bloku Położniczego, a odnowiona elewacja budynków szpitalnych po zakończonej termomodernizacji przykuwa uwagę estetyką wyglądu.

Na drugiej pozycji - biorąc pod uwagę wielkość nakładów budżetowych na inwestycje powiatowe - znalazły się inwestycje drogowe. Wydatki inwestycyjne na poprawę infrastruktury drogowej wyniosły łącznie 2.864.500 zł. Po udanym aplikowaniu w roku 2004 o środki unijne na ten cel w ramach perspektywy finansowej 2004 – 2006, Powiat bardzo liczył na otrzymanie pomocy z perspektywy finansowej 2007 – 2013. Niestety, w związku z opóźnieniami administracji rządowej w procesie negocjacji z Komisją Europejską warunków udzielenia Polsce wsparcia z funduszy pomocowych w ramach nowej perspektywy finansowej, w roku 2007 nie było możliwe wnioskowanie o jakiekolwiek środki. Rok ten zaznaczył się niezbędnymi przesunięciami w czasie nawet do dwuletniego horyzontu czasowego planowanych do wykonania zadań z uwzględnieniem środków unijnych. Biorąc bowiem pod uwagę stan zaawansowania procedur akceptujących strategię rozwoju Polski przez Komisję Europejską i wskazanie tym samym na obszary interwencji środkami pochodzącymi z funduszy pomocowych Unii w ramach programów centralnych oraz regionalnych, podpisanie ewentualnej umowy z instytucją pośredniczącą na dofinansowanie zadań inwestycyjnych prawdopodobnie nie nastąpi nawet do końca obecnego roku.

Istotną pozycję w wydatkach inwestycyjnych Powiatu stanowią nakłady na kontynuację standaryzacji Domu Pomocy Społecznej w Psarach. Ujęte w Wieloletnim Planie Inwestycyjnym zadania mające na celu doprowadzenie do zgodności standardów Domu z obowiązującymi normami w zakresie świadczonych usług bytowych w prowadzonych placówkach opiekuńczych tego typu, ze względu na szeroki i kosztowny zakres, stanowiły dla naszego Samorządu niemałe wyzwanie. Na przestrzeni kilku ostatnich lat środki przeznaczone na ten cel wyniosły 3.735.400 zł, z czego na rok 2007 przypadło 1.906.800 zł. Dziś z dumą możemy powiedzieć, że największy wysiłek w tym zakresie Powiat ma już za sobą. W dniu 7 kwietnia br. nastąpiło oddanie do użytku domku lokatorskiego, co oznacza, że jedna z kluczowych inwestycji w kompleksie budynków podlegających modernizacji została zakończona. W najbliższym czasie przewidywane jest również zakończenie przebudowy pawilonu. Pozostaje jedynie budynek pałacu, którego modernizacja prowadzona jest etapowo, a stopień zaawansowania robót budowlanych wskazuje na zbliżanie się do końca inwestycji.

Pomimo wielu osiągnięć naszego Samorządu przejawiających się w widocznej poprawie stanu i wyposażenia obiektów wchodzących do zasobu majątkowego Powiatu, a także przejawiających się w zmianach jakościowych wykonywanej misji, w dalszym ciągu niestety poziom środków postawionych Powiatowi do dyspozycji uwzględniający również pozyskane własnym staraniem ze źródeł zewnętrznych, są daleko niewystarczające w stosunku do potrzeb. W rezultacie tego, zrozumiałe oczekiwania mieszkańców naszej Wspólnoty nie mogą być niestety spełnione w każdym z segmentów prowadzonej działalności w stopniu zadowalającym. Szczególnie dramatyczna sytuacja dotyczy stanu technicznego dróg powiatowych. Podejmowany corocznie wysiłek inwestycyjny pozwolił jedynie na widoczną poprawę stanu sieci dróg w odniesieniu do ok. 10 % jej długości. Biorąc pod uwagę stopień degradacji nawierzchni, a także rosnące w zastraszającym tempie koszty bieżącego utrzymania dróg również ze względu na dotkliwy wzrost cen na materiały i usługi, zauważyć należy, że rok 2007 pod względem nakładów na drogownictwo nie uwzględniając inwestycji, był rokiem rekordowym. Koszty bieżącego utrzymania dróg, w tym akcji zimowej i pozimowej były najwyższe z dotychczasowych, wyniosły bowiem 4.677.000 zł, (w roku 2006 4.299.200 zł, w roku 2005 3.444.900 zł, w roku 2004 2.431.300 zł). Ograniczoność środków finansowych wobec postępującej dekapitalizacji infrastruktury drogowej, a także konieczności pilnego interweniowania w poprawę standardu pozostałych nieruchomości z posiadanego zasobu, stawia Samorząd przed bardzo trudnymi wyzwaniami. Przy istniejącym bowiem systemie finansowania zadań samorządowych, powiaty nigdy nie osiągną wystarczalności środków na te zadania.

Warto jednak zauważyć, że pomimo ograniczeń finansowych - jak co roku Powiat Ostrowski starał się również w roku 2007 konsekwentnie w stosunku do lat ubiegłych nie tylko utrzymać, ale tam, gdzie to było konieczne i możliwe podnosić standardy działalności publicznej, pozytywnie reagując na zgłaszane potrzeby Wspólnoty Samorządowej. Z tego też powodu - Wszystkim, którzy w jakimkolwiek stopniu przyczynili się do efektów działalności naszego Samorządu składam serdeczne podziękowania.

Po przedstawieniu pozytywnych opinii Komisji Budżetu, Finansów i Mienia Powiatu Ostrowskiego, Komisji Rewizyjnej oraz Regionalnej Izby Obrachunkowej radni przystąpili do głosowania. Absolutorium Zarządowi Powiatu z wykonania budżetu za 2007 rok udzielono jednogłośnie.