Pamięci Żołnierzy Wyklętych
Po raz pierwszy w Ostrowie Wielkopolskim w dniu 1 marca odbyły się obchody Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”. Kwiaty złożone zostały m.in. pod tablicą na budynku, w którym mieściło się więzienie Urzędu Bezpieczeństwa.
- To dzień pamięci żołnierzy polskiego podziemia zbrojnego z okresu II wojny światowej, którzy nie złożyli broni. W nowej Polsce, nawet po amnestii, po ujawnieniu się zostali aresztowani i uznani za bandytów i faszystów. Przez więzienia epoki stalinowskiej przewinęło się kilkaset tysięcy osób. W wyniku cierpień i egzekucji, co najmniej 40 tys. osób straciło życie i właśnie im poświęcone jest to święto – powiedział Tomasz Ławniczak, Wicestarosta Ostrowski.
W ramach obchodów kwiaty złożono pod tablicą upamiętniającą dawne więzienie Urzędu Spraw Wewnętrznych (na budynku dawnej komendy Policji przy zbiegu ul. Kolejowej i Sienkiewicza). Inicjatorami zawieszenia tablicy w 1993 roku byli kombatanci ze Związku Byłych Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego. Do dziś żyje ich w Ostrowie Wielkopolskim jedynie dziewięcioro, a Przewodniczącym tutejszego Oddziału jest Władysław Koryciak. Podczas sobotnich obchodów pojawili się oni ze swoim sztandarem. Znicze i wiązanki kwiatów spoczęły także pod tablicą na budynku, w którym powołano Wielkopolską Samodzielną Grupę Operacyjną „Warta”, przy ul. Sienkiewicza.
Władze Powiatu Ostrowskiego na uroczystości reprezentowali: Starosta Ostrowski Paweł Rajski, Przewodniczący Rady Powiatu Ostrowskiego Andrzej Leraczyk oraz Wicestarosta Tomasz Ławniczak.
- Członkiem WSGO WARTA, a nawet przez pewien czas komendantem Rejonu Ostrów (jednego z siedmiu w Wielkopolsce) był Marian Sobczak, zmarły niedawno Honorowy Obywatel Miasta Ostrowa Wielkopolskiego. Miał on m.in. za zadanie rozformowanie WSGO WARTA, gdyż nie było szans na sukces polityczny. Nie zdążył tego zrobić, bo w takcie rozformowywania został aresztowany. Do aresztu w Ostrowie przywożono tych, którzy później trafiali przed sąd a stamtąd do więzień Rawicza, Wronek lub do pracy w kamieniołomach – powiedział Ławniczak. – Po rozbiciu podziemia zbrojnego zaczęły tworzyć się, na przełomie lat 40/50 – tych XX w., czasie apogeum zimnej wojny między komunistycznym Wschodem a demokratycznym Zachodem, antykomunistyczne organizacje młodzieżowe. Część ostrowskiej młodzieży szczególnie z Gimnazjum Męskiego (dzisiejsze I LO) zaangażowała się w tym kierunku. Największą z tych organizacji była Polska Podziemna Organizacja Wojskowa, zwana też Wywiadem Krajowym, a ponadto działały tutaj takie organizacje jak „Orzeł Biały”, czy „Stefan Batory”. Wszystkie one zostały jednak zdekonspirowane przez Urząd Bezpieczeństwa, a ich członkowie podzielili los swoich starszych kolegów z podziemia zbrojnego trafiając do stalinowskich więzień.
Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”, jako święto państwowe, wprowadzono w 2011 roku dzięki inicjatywie legislacyjnej Prezydenta Lecha Kaczyńskiego, którą podtrzymał Prezydent Bronisław Komorowski. Dzień 1 marca ma upamiętnić egzekucję wykonaną 1 marca 1951 roku w więzieniu mokotowskim w Warszawie na siedmiu członkach IV Zarządu Głównego Zrzeszenia, Wolność i Niezawisłość” z płk. Łukaszem Cieplińskim na czele.
