Grawimetria w szkole na Kantaka
Na terenie zielonym Zespołu Szkół Transportowo-Elektrycznych CKU przy ulicy Kazimierza Kantaka powstaje punkt osnowy grawimetrycznej służący do pomiaru przyspieszenia siły ciężkości (tzw. przyciągania ziemskiego). Takie punkty rozmieszczone są równomiernie na terenie Polski w zagęszczeniu niż 1 punkt na 2500 km2.
Ewidencjonowaniem sieci punktów osnowy grawimetrycznej zajmuje się Centralny Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Warszawie. Pomiary uzyskane z punktów grawimetrycznych służą do wielu badań geodezyjnych i geologicznych. Służą między innymi do poszukiwania cennych złóż. Pomijając przyspieszenie wywołane ruchem obrotowym ciała niebieskiego, przyjmuje się, że przyspieszenia siły ciężkości jest równe liczbowo natężeniu pola grawitacyjnego Ziemi. Wbrew potocznym wyobrażeniom nie jest to wartość stała. Do obliczeń nie wymagających bardzo wysokiej precyzji przyjmuje się tzw. przyspieszenie ziemskie normalne, oznaczane gn = 9,80665 m/s2 Odpowiada ona ziemskiemu przyspieszeniu grawitacyjnemu na poziomie morza na szerokości geograficznej około 45,5°.Wartość przyspieszenia ziemskiego zależy od szerokości geograficznej oraz wysokości nad poziomem morza. Wraz z wysokością przyspieszenie maleje odwrotnie proporcjonalnie do kwadratu odległości do środka Ziemi i jest wynikiem zmniejszania się siły grawitacji zgodnie z prawem powszechnego ciążenia. Zmniejszanie się przyspieszenia ziemskiego wraz ze zmniejszaniem szerokości geograficznej jest spowodowane działaniem pozornej siły odśrodkowej, która powstaje na skutek ruchu obrotowego Ziemi.
Ponieważ siła ta jest proporcjonalna do odległości od osi obrotu, stąd największą wartość osiąga na równiku. Ponieważ siła odśrodkowa ma tu zwrot przeciwny do siły grawitacji, przyspieszenie ziemskie na równiku osiąga najmniejszą wartość. Dodatkowe zmniejszenie przyspieszenia ziemskiego w okolicach równika spowodowane jest spłaszczeniem Ziemi (większą odległością od środka Ziemi). Przyspieszenie ziemskie ma najmniejszą wartość na szczycie góry Huascarán w południowoamerykańskich Andach, największą w okolicach bieguna północnego (Ocean Arktyczny - 9,8337, biegun – 9,83332, normalne – 9,80665, równik – 9,78030, Gdańsk – 9,8145, Warszawa – 9,8123, Kraków – 9,8105, Katowice – 9,8101, Wrocław - 9,8115, Mount Nevado Huascarán - 9,7639,). Poza ruchem obrotowym Ziemi i jej niesferycznym elipsoidalnym kształtem, również inne czynniki powodują zróżnicowanie przyspieszenia ziemskiego. Dokładne jego pomiary wykazują wahania wartości, w zależności od położenia. Jest to spowodowane między innymi różnicami w rzeźbie terenu, gęstości skał podłoża i rozkładzie tej gęstości w skorupie ziemskiej.
Pomiary grawimetryczne mogą służyć w związku z tym do poszukiwania cennych złóż. Pewną zmienność przyspieszenia grawitacyjnego w czasie powoduje oddziaływanie innych ciał Układu Słonecznego, przede wszystkim Księżyca i Słońca.
