Rozdano Laury Kultury 2021

Nagrody wręczono 22 października 2021 r. w Ostrowskim Centrum Kultury w ramach corocznej Inauguracji Roku Kulturalnego w Powiecie Ostrowskim. Okolicznościowe statuetki zaprojektowała Agnieszka Lisiak, a dyplomy Piotr Łopatka. Tym samym praca uznanych, miejscowych artystów trafia do osób wyróżnionych przez Starostę Ostrowskiego.

- „Serdecznie dziękuję wszystkim tym, którzy budują tę ostrowską i powiatową kulturę, zarówno tą estradową, jak i tą realizowaną w zaciszu własnego domu. To oni powodują, że o Ostrowie Wielkopolskim i Powiecie Ostrowskim mówi się wiele, a co najważniejsze mówi się dobrze” – powiedział Starosta Ostrowski, Paweł Rajski.

Tegoroczne wyróżnienia z rąk Starosty Ostrowskiego otrzymali: Dariusz Peśla, Zespół Pieśni i Tańca „Przygodzice”, Aneta Franc, Jan Grzona, Grażyna Karolak, Cezary Nowakowski, Dominika Kucharska, Kacper Kaczmarek, Mariola Janiak, Mariusz Jernalczyk, Aleksandra Kubica, Zespół „Gorzyczanie”. Natomiast nagrodę za całokształt odebrała Irena Stodolna.

Każdej uroczystości towarzyszy wyjątkowa oprawa muzyczna. W tym roku intro zabrał akordeonista Kacper Kaczmarek, tusze muzyczne członkowie Big Bandu Powiatu Ostrowskiego, a na koniec wystąpił gość specjalny wieczoru – Janusz Radek z zespołem w swoim sztandarowym repertuarze.

Poniżej przedstawiamy opracowane przez Janusza Grzesiaka sylwetki osób uhonorowanych Laurem Kultury 2021.

DARIUSZ PEŚLA

Prawie 30 lat temu młody chłopak spod Ostrowa napisał  monografię swojej miejscowości. Inne możliwości graficzne, inny świat.

W przedmowie pisał, że opracowanie nie pretenduje do miana pracy naukowej, ale może być inspiracją dla innych. Poza walorem poznawczym przypominającym historię nie małej wsi Dębnica, książka ta miała jednak inny wymiar. Była jedną z pierwszych publikacji, które po przemianach kierowały oczy na zaniedbywany dotąd lokalny rynek. Po niej ambicje posiadania swojego opracowania przejmowały kolejne dużo większe miejscowości.

On sam tak bardzo poczuł smak pisania, że nie tylko skupił się na innych książkach, ale związał się z nim na stałe już jako dziennikarz i publicysta prasy lokalnej i ogólnopolskiej.

Szczególnym obszarem swoich badań objął Książęcy ród Radziwiłłów. Publikował o nich nie tylko w lokalnej prasie, ale cyklicznie w wydawnictwach związanych z festiwalem chopinowskim i innych, także ogólnopolskich publikatorach.

Najświeższym i najbardziej spektakularnym efektem poszukiwań jest wydany niedawno własnym finansowo sumptem opasły tom pierwszej części książki pt. „Radziwiłłowie książęta z Cesarza Łaski’’, w której przywołuje nieznane historie i wyjaśnia zagadki z życia tej wielkiej magnackiej rodziny.

Oprócz książki równie ważne wydaje się jednak inne, jakby przy okazji, przesłanie. Przesłanie, w którym udowadnia nam wszystkim, że w powstawaniu rzeczy wartościowych i cennych barierą nie musi być niepełnosprawność, a tak naprawdę liczy się piękny umysł.

Za kilkadziesiąt lat działalności publicystycznej, historyczne penetracje regionu, działalność publicystyczną i wydawniczą Laur Kultury Starosty Ostrowskiego 2021, pierwszy laur w tej edycji otrzymywał Dariusz. J. Peśla.

Zespół Pieśni i Tańca PRZYGODZICE

To zbiorowa nagroda dla jednego z najstarszych zespołów folklorystycznych działających w Powiecie Ostrowskim. Powstali ponad 38 lat temu i od tego czasu wiernie odtwarzają kulturę, obyczaje i zwyczaje Ziemi Wielkopolskiej mając w repertuarze tańce, przyśpiewki i obrzędy ludowe.

Uczestnictwo w zespole to szkoła tradycji i szkoła dyscypliny, samodzielnego życia, ale też wspaniała przygoda, przyjaźnie i możliwość aktywnego spędzania czasu. W prawie czterdziestoletniej działalności Zespołu przewinęło się przez jego szeregi ok. 300 tancerzy, a miarą panującej tutaj atmosfery jest fakt, że wielu obecnych członów, to dzieci byłych uczestników. Wielopokoleniowa taneczna rodzina.

Mają na swoim koncie ponad 1000 występów, a koncertowe ścieżki zespołu wiodły przez wsie i miasta Polski, Francji, Czech, Słowacji, Serbii, Chorwacji, Grecji, Ukrainy, Węgier, Belgii, Szwecji, Finlandii i Portugalii.

Są laureatami wielu nagród i wyróżnień od „Zasłużonych dla Wielkopolski” po „Magię Tańca’’.

Kierownikiem organizacyjnym zespołu jest Zygmunt Paszkowski, a choreografką Agata Niedzielska – kierowniczka sekcji GOK.

ANETA FRANC

Gdyby spróbować określić jej działalność jednym sformułowaniem trzeba, by użyć paraleli „społeczna multiinstrumentalistka”, a i tak nie byłby to obraz kompletny.

Archiwistka, historyczka, regionalistka i pisarka pełna zapału do pracy i pomysłów jeśli tylko wiążą się z historią regionu. Osoba niezwykle zaangażowana w przedsięwzięcia na rzecz ochrony tradycji i dóbr kultury. Współorganizuje kwesty, z których finansowane są remonty najstarszych nagrobków na cmentarzu w Skrzebowej i nie tylko. To z jej inicjatywy powstał w powiatowym budżecie fundusz, z którego dofinansowywana jest renowacja zabytków z terenu powiatu, jako wsparcie nie dla wielomilionowych inwestycji, ale dla małych ale równie cennych artefaktów: krzyży, kapliczek, elementów sakralnego wyposażenia, rzeźb.

Współautorka książek popularnonaukowych dotyczących Ostrowa i regionu, m.in. Zarysu dziejów miasta Ostrowa i okolicznych parafii.

Szczególne miejsce w jej sercu zajmuje jednak Powstanie Wielkopolskie. Wyraz szacunku do bohaterów tamtych wydarzeń daje poprzez przygotowywanie i wydawanie tematycznych publikacji, zabiorów archiwalnych dokumentów, a nawet sztuki teatralnej. Z tematem powstania związana jest także jej debiutancka powieść „Wojna nie była kobietą’’. Pokazuje w niej powstanie z perspektywy kobiet, a miejsca, postaci i akcja są osadzone w realiach naszego regionu co znacznie podnosi walor książki.

JAN GRZONA

W stosunkowo małym środowisku zrealizował pomysł wart dużych aglomeracji. To pomysłodawca i założyciel oficjalnie Naszego Radia Lokalnego, które przez mieszkańców nazywane było po prostu Radiem Odolanów.

Dla lokalnej społeczności był to nie tylko nośnik informacji, ale także coś więcej, element społecznej integracji. Szczególnie dla osób starszych możliwość transmisji była szansą współuczestnictwa na żywo w wielu przedsięwzięciach. Często też znane osoby z Odolanowa wcielały się na tej antenie w role artystów czytając prozę, czy uczestnicząc w koncertach.

On sam, już z perspektywy czasu, mówi, że było to fajne doświadczenie, chociaż wymagało poświęcenia sporo czasu i sił. Audycje nagrywane było poprzez telefon komórkowy najczęściej późnym wieczorem, można powiedzieć na żywo.

Sama redakcja nigdy nie była duża, ale ilość rekompensowało zaangażowanie pasjonatów. Mimo, że członkowie pracowali społecznie to jednak udało się realizować ten projekt przez dekadę. O tym jak trudne realizowali zadanie przekonali się, gdy po dekadzie działalności na przedłużenie koncesji i tym samym bytu samego radia nie pozwolił nie tylko stan zdrowia szefa, ale przede wszystkim brak następców gotowych pracować dla tej idei właśnie.

GRAŻYNA KAROLAK

Osoba, która znalazła w sobie pasję odkrywania śladów przeszłości udzielając się w ramach Ostrowskiego Towarzystwa Genealogicznego.

Organizując cykl wystaw „Ocalić od zapomnienia”, udowodniła, że codzienne życie naszych babć, ich ręczne robótki, domowe przepisy zebrane w całość i pokazywane w niebanalny sposób składają się na skarbnicę wiedzy o zwyczajach przodków i budzą u wielu sentyment świata, naszego świata, który się zmienia i odchodzi.

Mało kto tak jak ona potrafi wydobyć z rodzinnych zasobów prawdziwe arcydzieła kultury ludowej i rękodzielnictwa, stare fotografie, pamiątki, i inne. Chroniąc je od zniszczenia integruje społeczeństwo wokół wartości jaką jest wspólne dziedzictwo kulturowe.

Kurator 14 wystaw organizowanych przez OTG czasem pod przewrotnymi tytułami jak „Paluszek i główka to szkolna wymówka’’ – to pamiątki szkolne, „Rodzinne tradycje wojskowe członków i sympatyków OTG”, „Pamiątki Chrztu Św. i I Komunii Św.” – zorganizowanej w ramach obchodów 1050. rocznicy Chrztu Polski. To zaledwie kilka przykładów.

Autorka publikacji: Przepisy naszych przodków, w której przepisy zamieściło wiele mieszkanek powiatu i była to jedna z pierwszych książek przywołujących receptury sprzed lat.

CEZARY NOWAKOWSKI

Człowiek, który czas i zainteresowania dzieli pomiędzy muzykę poważną i równie poważne prawne paragrafy. Współzałożyciel i Prezes, od początku założenia, Stowarzyszenia Wielkopolskiego Centrum Chopinowskie - Antonin z siedzibą w Ostrowie Wielkopolskim, organizacji która od 2001 roku zajmuje się współorganizacją jednej z najważniejszych imprez chopinowskich w regionie Międzynarodowego Festiwalu Chopin w Barwach Jesieni.

Zaangażowany w organizację wydarzeń muzycznych w Ostrowie Wielkopolskim i w Antoninie: Turniejów Pianistycznych Stypendystów Zagranicznych o nagrodę im. Antoniego H. Radziwiłła, letniego cyklu koncertowego Konfrontacje Chopinowskie.

Pracując przed laty w Konsulacie RP w Hamburgu poznał Juliusza Broniwoja-Orlińskiego, polskiego patriotę, mecenasa, Powstańca Warszawskiego i cenioną postać w polsko-niemieckim dialogu. Z czasem znajomość przerodziła się w przyjaźń nie tylko do osoby, ale do miejsca, naszego Antonina. A jedna z wizyt w Pałacu Książąt Radziwiłłów zaowocowała ufundowaniem przez Broniwoja-Orlińskiego nowego fortepianu koncertowego Steinway, który pozostaje własnością Powiatu Ostrowskiego.

Pozyskanie tak cennego instrumentu, który służy zarówno artystom jak i całemu środowisku melomanów oraz sfinalizowanie całego procesu od strony formalnej jest na pewno jego osobistym sukcesem.

DOMINIKA KUCHARSKA

Pełna pasji, kreatywna, z głową pełną pomysłów bibliotekarka na co dzień pracująca w filii Biblioteki Publicznej w Wielowsi.

Ma nieoceniony talent nawiązywania kontaktów z czytelnikami, niezależnie od wieku, wykształcenia czy zainteresowań czytelniczych.

Wychodzi z wieloma inicjatywami rozwijającymi potrzeby czytelnicze i informacyjne mieszkańców doskonale zdając sobie sprawę, że aby zachęcić do czytania potrzeba czegoś więcej niż tylko kupowanie nowości i ustawianie ich na półce.

Organizuje spotkania i zajęcia dla dzieci i młodzieży także w czasie ferii zimowych i wakacji. „Z nami nuda się nie uda” i  „Spędź wakacje razem z nami, co dzień inny kraj zwiedzamy” - to tytuły dwóch z nich.

W czasie pandemii prowadziła spotkania online, organizowała spektakle teatralne i konkursy plastyczne oraz cyklicznie transmisje na żywo. Z jej inicjatywy powstała usługa „Książka na telefon” dla czytelników, którzy z powodów zdrowotnych nie mogą wybrać się do książnicy.

Dzięki takiej różnorodności i zaangażowaniu Gmina Sieroszewice może poszczycić się tym, że systematycznie wzrasta liczba czytelników na jej terenie.

KACPER KACZMAREK

Potrafi czarować dźwiękiem wydobywając cyji – to śląskie gwarowe określenie akordeonu, szlachetne i różnorodne brzmienia niczym z dużego instrumentarium.

Muzyczna nadzieja Ostrowa, który jako siedmiolatek rozpoczął naukę w ostrowskim Zespole Szkół Muzycznych im. Krzysztofa Komedy-Trzcińskiego w Ostrowie Wielkopolskim pod okiem Piotra Słocińskiego.

Uczestnik wielu konkursów muzycznych, m.in. międzynarodowych warsztatów akordeonowych w Europejskim Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego w Lusławicach. Laureat konkursów ogólnopolskich i międzynarodowych: pięciokrotnie Słupeckich Spotkań Muzycznych, Festiwalu Akordeonowego „Harmonia Espressiva”, Ogólnopolskiego Konkursu Akordeonowego „Harmonia Viva” oraz Międzynarodowego Konkursu Akordeonowego International Music Competition w Serbii. Zdobywca I nagrody w kategorii solistów i III nagrody w kategorii zespołów profesjonalnych na Międzynarodowym Konkursie Akordeonowym „Italia Award” we Włoszech oraz laureat I nagrody w Międzynarodowym Konkursie Akordeonowym „Word Open Music Competition” w Serbii.

Swoją przyszłość wiąże z akordeonem, a kolejnym elementem w rozwijaniu umiejętności są studia na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie.

MARIOLA JANIAK

Wytrwała i twórcza animatorka kultury z terenu gminy Raszków, której siła spokoju i wierność tanecznej tradycji są znakami rozpoznawczymi w codziennej pracy.

Dyrektor artystyczny Zespołu Tańca Ludowego „Głogowianie”, który dzięki jej zaangażowaniu działa od 2009 roku i promuje nie tylko rodzimy folklor Ziemi Raszkowskiej, Wielkopolski, ale także przybliża kulturę innych miejsc w Polsce.

Jak połączyć barwne widowisko z prawdziwym wiernym tradycji obrzędem ludowym i zrobić to, w takiej formie, aby było atrakcyjne dla widzów i nie zniechęcające tancerzy? To dylematy z jakimi choreograf zderza się co dzień.

Wie, że ostateczny sukces całego zespołu wymaga umiejętnego pogodzenia indywidualnych umiejętności i oczekiwań jego członków. Potrafi to zrobić chociaż wymaga to czasem konieczność łączenia przysłowiowego ognia z  wodą. Uśmiech i słowa: „powtórzmy to ostatni raz przed przerwą” albo „teraz będzie dobrze” potrafią jednak zachęcić każdego.

Sądząc jednak po ilości zdobywanych nagród, wyróżnień i pochwał na festiwalach i estradach folkloru robi to bardzo dobrze. Ostatnie nagrody zespół przywiózł z Festiwalu Folklorystycznego w Brzegu.

MARIUSZ JERNALCZYK

Młody człowiek, który swoją działalnością wpisuje się w istniejącą niemal od stulecia organizację. Od 2007 r. pełni funkcję dyrygenta Stowarzyszenia Chór św. Grzegorza w Nowych Skalmierzycach założonego w 1927 r.

Zespół ma w swoim repertuarze nie tylko muzykę sakralną i religijną, ale również szlagiery muzyki poważnej, filmowej i rozrywkowej. Tak szeroka formuła muzyczna pozwala pełnić im rolę kulturotwórczą i integracyjną Małej Ojczyzny.

Od 2010 r. chór regularnie podróżuje z koncertami po kraju i wyjeżdża za zagranicą, m.in. do Holandii, Niemiec czy Czech. W 2016 r. chór brał udział w wydarzeniach związanych z rocznicą chrztu Polski oraz z okazji Święta Narodowego 11 listopada.

W 2019 r. wziął udział w Ogólnopolskim Konkursie Chóralnym w Tykocinie i Varsovia Cantat w Warszawie. Co roku organizuje cykl koncertów „Ave Maria”, koncerty kolęd, uświetnia okolicznościowe uroczystości.

Zespół aktywnie współpracuje z chórami z Holandii, Danii, Szwecji, Białorusi oraz Indonezji.

Poza chóralistyką Laureat na co dzień jest także organistą. W obliczu pandemii w swojej firmie stworzył aplikację do nauki repertuaru chóralnego i muzyki przez internet, z której chór aktywnie korzysta do dzisiaj.

ALEKSANDRA KUBICA

Absolwentka Uniwersytetu Wrocławskiego, dobrze zapowiadająca się ekonomistka.

Jej droga życiowa związana została z zupełnie inną dziedziną. Zawodowo i z pasji zajmuje się ceramiką. Jest historia jest dowodem na to jak przypadek decyduje o wyborze drogi. Sama w wywiadzie stwierdziła, że w niełatwym momencie życia trafiła właśnie na glinę, na ceramikę i był to dla niej moment przełomowy.

-,,Podjęłam decyzję, żeby pójść w tym kierunku, bo widziałam pozytywny wpływ na to co się ze mną dzieje. Jestem więc żywym dowodem na to, że twórcze i artystyczne działanie jest po prostu wspaniałą terapią’’ – stwierdziła w jednym z wywiadów.

Napotkane przez nią przedmioty inspirują ją, a wprawnie wymodelowane jej rękami bezkształtne kawałki gliny przyjmują formę talerzy, mis, ptaków, baranów, koni czy aniołów. Niektóre z nich szkliwione, ale wszystkie znaczone cząstką jej wrażliwości, energii i przebytej drogi.

Na co dzień uczestniczy w plenerach i wystawach zbiorowych. W cieple jej wyobraźni, spokoju i kreatywności, ogrzewają się liczne rzesze warsztatowych uczestników, fanów i wielbicieli jej cudeniek, w wieku od kilku do lat niemal stu. Służy też temu prowadzona wspólnie z Magdaleną Przegoń Artystyczna Pracownia Otwarta „Dzika Śliwka’’.

Zespół GORZYCZANIE

Formacja, która powstała w 1994 roku i działa w filii Gminnego Ośrodka Kultury w Gorzycach Wielkich.

Kierownikiem zespołu jest Iwona Pacholczyk, która od 6 lat jest też jego instruktorką, jej poprzednikami byli Kazimierz Brdęk i Dawid Pieczyński.

Obecnie zespół tworzy grupa kilkunastu osób w wieku od piętnastu do ponad dwudziestu lat. Bawiąc się tańcem i muzyką udowadniają, że folklor nie musi oznaczać skansenu, A istotne krzewienie kultury, promocja dziedzictwa kulturowego Małej Ojczyzny nie musi być owiane nimbem patosu, a może być fajną przygodą.

W swoim programie oprócz pieśni i tańców wielkopolskich wykraczają daleko ponad region wykonują bowiem suitę rzeszowską, krakowiaka, poloneza, kujawiaka, tańce lubelskie.

Przez wiele lat muzykę dla zespołu tworzyła i wzbogacała jego występy Kapela Furmany z nieodżałowanym Stanisławem Furmankiem na czele.

IRENA STODOLNA

Jeśli Ostrów wciąż jest miastem chórów to ona jest osobą, która przez kilkadziesiąt lat kładła podwaliny pod to, aby to sformułowanie było prawdziwe.

Znaczącą część swojego zawodowego życia poświęciła dyrygenturze jednego z nich Chóru Męskiego ECHO.

Jako młoda absolwentka Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Poznaniu objęła z dniem 1 grudnia 1973 roku kierownictwo artystyczne po swoim poprzedniku dyrygencie Leonie Kaczmarku, który przeprowadził się do Gdańska.

To była odważna decyzja, nie tylko ze względu na młody wiek dyrygentki, ale przede wszystkim konieczność pokierowania licznym męskim zespołem. Od tej pory często mówiono o chórze „Echo’’ żartobliwie „ich pięćdziesięciu i ona jedna’’.

Zadaniu sprostała doskonale i chyba dobrze czuła się w tej grupie jeśli dodamy, że funkcję dyrygenta sprawowała 33 lata.

Pierwsze sukcesy pojawiły się już po roku był to występ w TVP Poznań  w audycji „Portret Muzyczny Miasta’’.

Pod jej kierownictwem chór pracuje i odnosi wiele sukcesów. Nie sposób wymienić wszystkich. Najważniejsze z nich to II miejsce – w „Ogólnopolskim Przeglądzie Chórów” w Raciborzu,  wyróżnienie w Festiwalu Chóralnym „Legnica Cantat’’,  I miejsce – w Festiwalu Chóralnym Szczecin`83, II miejsce – w Międzynarodowym Festiwalu Chóralnym Neuchatel`87 w Szwajcarii oraz liczne koncerty na terenie Polski i Europy.

Repertuar wzbogacono z czasem o występy znakomitych solistów – Aleksandra Urbaniaka, Bolesława Trzcińskiego, Waleriana Lisiaka, Henryka Lipińskiego, Zdzisława Grzelaka i Tadeusza Nagla. Podjęto współpracę z kompozytorem Bogdanem Dominikiem.

Ważny etap w jej życiu stanowiła także praca w Zespole Szkół Muzycznych w Ostrowie Wielkopolskim, w którym była nauczycielem.

Za kilkadziesiąt lat aktywności na rzecz ostrowskiej chóralistyki Irena Stodolna otrzymała Laur Kultury 2021 Starosty Ostrowskiego za całokształt.